Архив
Үз туган җиренә җаны-тәне белән гашыйк Әлфәнис, авылларына бу төбәкнең гореф-гадәтен өйрәнергә килгән кызлар алдында француз егете булып кыланырга мәҗбүр. Һәм болар барысы да әлеге кызларның бәхетле һәм кызыклы тормыш вәгъдә иткән шәһәргә җибәрмәү максаты белән эшләнә. Өстәвенә кызларның берсенә аның күзе дә төшеп өлгергән…
Язылган көненнән алып бүгенгәчә үз әһәмиятен, актуальлеген җуймаган кыйсса. Ул дөреслек һәм халык бәхете өчен үз-үзен аямаган, нәтиҗәдә төрле газапларга дучар булган юмарт, намуслы һәм эчкерсез кешенең чиксез хөрмәткә лаек булуы турында. Ул түбәннән буй җитмәслек биеклеккә күтәрелеп тә чын кеше булып кала алу турында. Һәм, әлбәттә инде, ул гомер бакый кешеләргә яшәү көче биргән Мәхәббәт кыйссасы да.
Алтын куллы, киң күңелле, җор телле, шаян-тапкыр Гайфи бабай инде үз өендә үзе артыкка әйләнә. Кызы аңа “бай кәләш” – фатирлы әби эзли. Ләкин үзсүзле, кире Гайфи бабай отышлы тәкъдимнәрдән баш тарта. Чөнки сөекле Сабирасына, гомер иткән хатынына охшаган сөйкемле Зәкия аның күңелен яулады инде. Нишләтәсең, мәхәббәтнең үз юлы, үз язмышы…
Менә көннәрнең берендә Көмеш Ярга утыз ел элек ярәшелгән тәүге мәхәббәтен күрергә дип, Америкадан Рабига кайтып төшә. Ләкин аны биредә үзәк өзгеч хәлләр көткән икән… Беткән-таралган авылда нибары ике кеше – акылы зәгыйфь Зиннәт һәм Габдрәхимнең әҗәл белән тарткалашып ятучы анасы Сәмәрия карчык кына калган…
Спектакльнең төп каһарманы – авылның иң чибәре, шаян, шук кыз Гөлшаян өчен кемнәр генә авыз суларын корытмый: сәүдәгәре дә, старостасы да, хәзрәте дә һәм аның каладан ялга кайткан улы Фәйзелкәбир дә. Барысы да Гөлшаянны аулакта туры китерергә, аңа сүз катарга гына торалар. Мондый бәйләнүләрдән һәм дә ире Әхмәтнең нигезсез көнләшүләреннән тәмам ялыккан хатын барысын да үз урынына утыртырга карар итә.
Шулай, берзаман, яшелчәләр илендә аталы-уллы ике суган яшәгән, ди. Аларның берсен Чиполлоне дип, ә икенчесен исә, бик тә шаян булганга, Чиполлино дип йөрткәннәр. Дөрес, әйбәт кешеләр булган үзләре; тик менә тормыш кына аларга карата рәхимсез булган. Нишлисең бит: кайда суган, шунда күз яше инде ул.
